Ảnh hưởng của chế độ ăn uống đến nguy cơ đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực trên toàn cầu. Nhiều yếu tố có thể góp phần gây ra bệnh này, và chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng hoặc giảm nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể. Hiểu rõ cách chế độ ăn uống ảnh hưởng đến sức khỏe mắt có thể giúp chúng ta đưa ra lựa chọn dinh dưỡng đúng đắn để bảo vệ thị lực.

1. Chế độ ăn uống góp phần vào khả năng gây đục thủy tinh thể

Một số kiểu ăn uống không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc đục thủy tinh thể:

• Chế độ ăn giàu chất béo xấu: Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa có thể tăng 10% rủi ro mắc đục thủy tinh thể so với chế độ ăn ít chất béo hơn.
  
• Chế độ ăn chứa nhiều carbohydrate và đường đơn giản: Theo một nghiên cứu năm 2021, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu carbohydrate và đường đơn giản có thể làm gia tăng nguy cơ mắc đục thủy tinh thể. Đặc biệt, bệnh tiểu đường càng làm tỉ lệ này tăng cao. Chế độ ăn chứa nhiều thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, chẳng hạn như bánh mì trắng hay đồ uống có đường, không chỉ gây khó khăn trong việc kiểm soát đường huyết mà còn góp phần dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng về mắt ở người mắc tiểu đường.
  
• Các sản phẩm từ sữa: Những người khó tiêu hóa sữa và các sản phẩm từ sữa có nguy cơ cao mắc đục thủy tinh thể nếu vẫn tiếp tục sử dụng nhiều các thực phẩm này. Nguyên nhân thường do thiếu hụt enzyme chuyên phân hủy galactose trong sữa ở một số người. Bên cạnh đó, đối với người lớn tuổi, hoạt động của enzyme này thường suy giảm.
• Bia, rượu: So với những người không uống rượu, những người tiêu thụ hơn 2 ly mỗi tuần của bất kỳ loại thức uống có cồn nào (bia, rượu vang, rượu mạnh…) có tỉ lệ mờ đục nhân mắt cao hơn 13%.

2. Ăn như thế nào để bảo vệ mắt và giảm nguy cơ đục thủy tinh thể

Ngược lại, những thay đổi tích cực trong chế độ ăn uống có thể giúp làm chậm hoặc ngăn ngừa đục thủy tinh thể:

• Kiểm soát đường huyết trong phạm vi an toàn: Đối với người tiểu đường, việc duy trì đường huyết ổn định không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn hạn chế khả năng hình thành đục thủy tinh thể. Thực phẩm giàu carbohydrate phức tạp và chất xơ, như ngũ cốc nguyên hạt, đậu, và rau củ, có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Chúng giúp ngăn chặn tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau bữa ăn, góp phần bảo vệ sức khỏe mắt.

Để kiểm soát đường huyết hiệu quả, việc theo dõi thường xuyên là rất cần thiết. Máy đo đường huyết liên tục là một công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc này. Thiết bị không chỉ cung cấp dữ liệu theo thời gian thực mà còn cảnh báo khi đường huyết vượt ngưỡng an toàn. Nhờ đó, người bệnh có thể kịp thời điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống.

• Điều chỉnh lượng chất béo tiêu thụ: Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, các loại hạt, và cá hồi không chỉ giảm rủi ro đục thủy tinh thể, mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Tránh các sản phẩm từ sữa đối với những người khó tiêu hoá chúng.
• Ăn nhiều trái cây và rau củ hơn: Các thực phẩm này vừa hỗ trợ ngăn ngừa, vừa còn làm chậm quá trình tiến triển đục thuỷ tin thể và bảo vệ sức khỏe mắt.
• Thêm nhiều rau xanh: Việc tiêu thụ lượng lớn lutein và zeaxanthin, hai carotenoid có trong các loại rau có lá xanh đậm và ngô, đã được chứng minh giảm nguy cơ đục thủy tinh thể trong nhiều nghiên cứu dịch tễ học quy mô lớn.
• Chú trọng thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Nguồn vitamin C tốt bao gồm trái cây họ cam quýt, ớt chuông, trái cây nhiệt đới, dưa lưới, dâu tây, kiwi, rau họ cải, cà chua, khoai tây, khoai lang… Nguồn vitamin E tốt bao gồm mầm lúa mì, rau bina nấu chín, sữa đậu nành, các loại hạt, hạt hướng dương, xoài, và dầu ô liu, dầu đậu phộng, dầu thực vật.

Ăn chay và thuần chay: Các nhà nghiên cứu ở Anh đã xem xét chế độ ăn của gần 28,000 người không mắc tiểu đường. Họ phát hiện ra những người ăn ít thịt nhất có khả năng hình thành đục thủy tinh thể rất thấp, đặt biệt là người ăn chay và thuần chay.

• Hạn chế thức uống có cồn
• Lượng chất đạm trong bữa ăn hằng ngày: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ lượng đạm (protein) cao hơn có thể giúp giảm rủi ro đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, lợi ích này cần được cân nhắc cẩn thận. Việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác, như sỏi thận. Ngoài ra, chất béo và cholesterol thường đi kèm với protein từ động vật cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng hoặc giảm nguy cơ đục thủy tinh thể. Lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng và hạn chế các yếu tố gây hại là cách đơn giản để bảo vệ mắt, duy trì thị lực lâu dài. Đồng thời, sử dụng các công cụ hỗ trợ như máy đo đường huyết liên tục là bước tiến lớn trong việc ngăn ngừa và kiểm soát các biến chứng liên quan đến tiểu đường, bao gồm cả đục thủy tinh thể.

Để biết thêm về máy đo đường huyết liên tục 3P, bạn có thể truy cập bài viết <gắn link landingpage 3P>

Tài liệu tham khảo:

https://nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342016/all/Cataract#ref3949470

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10650191

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1279770723007510?via%3Dihub