Ths. Ds. Phan Minh Hải
1. Các cách ngăn ngừa bệnh võng mạc tiểu đường
Bạn không thể hoàn toàn ngăn chặn được bệnh võng mạc do đái tháo đường (tiểu đường). Tuy nhiên, kiểm tra mắt định kỳ (*), kiểm soát tốt lượng đường và huyết áp trong máu, cũng như can thiệp sớm khi có vấn đề về thị lực, có thể giúp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm cho mắt của bạn.
Tham khảo: Nhận biết sớm bệnh võng mạc tiểu đường
Bạn có thể thực hiện các phương pháp nhằm bảo vệ đôi mắt của theo nhiều cách dưới đây:
- Quản lý tốt bệnh tiểu đường. Xây dựng và duy trì việc ăn uống lành mạnh, hoạt động thể chất hàng ngày. Cố gắng tập thể dục vừa phải, tạo thói quen tập thể dục nhẹ nhàng: như đi bộ, ít nhất 150 phút/ 1 tuần. Đồng thời luôn tuân thủ và sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Theo dõi lượng đường trong máu. Bạn có thể phải kiểm tra và ghi lại mức đường trong máu của mình nhiều lần mỗi ngày – hoặc thường xuyên hơn nếu bạn bị ốm hoặc chịu áp lực. Hỏi bác sĩ của bạn về tần suất cần kiểm tra đường huyết.
- Hỏi bác sĩ về xét nghiệm HbA1C. Xét nghiệm này phản ánh mức đường trong máu trung bình của bạn trong khoảng thời gian hai đến ba tháng trước khi xét nghiệm. Đối với hầu hết người bị tiểu đường, mục tiêu HbA1C là dưới 7%.
Tham khảo: Các xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường bạn nên biết
- Kiểm soát huyết áp và cholesterol. Ngoài việc xây dựng lối sống lành mạnh, bạn cũng nên giảm số cân nặng nếu đang béo phì hoặc thừa cân. Một vài trường hợp, bác sĩ sẽ kê thuốc cho bạn để đưa huyết áp và cholesterol về mức bình thường.
- Không hút thuốc lá. Nếu bạn đang hút thuốc, hãy yêu cầu bác sĩ trợ giúp những phương pháp làm bạn bạn cai. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ hình thành và phát triển các biến chứng đái tháo đường, bao gồm bệnh võng mạc.
Xem thêm: Biến chứng bàn chân – Nỗi lo chung của bệnh nhân tiểu đường
Xem thêm:“Chỉ dấu” cho thấy bạn đang mắc biến chứng thận do tiểu đường
Xem thêm: Phát hiện sớm biến chứng mắt của bệnh tiểu đường
- Chú ý đến những thay đổi trong thị lực.Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu thị lực của bạn trở nên bất thường.
Nhớ rằng, bệnh tiểu đường không nhất thiết gây ra mù lòa. Tham gia tích cực vào việc quản lý bệnh tiểu đường có thể giúp ngăn ngừa biến chứng một cách hiệu quả.
| (*): Khi bạn đi khám mắt định kỳ: ngoài khai thác tiền sử sức khỏe, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp sau để chẩn đoán bệnh võng mạc đái tháo đường: |
|
2. Các phương pháp điều trị biến chứng võng mạc do tiểu đường gây ra
Bệnh võng mạc tiểu đường là bệnh không được tự ý chữa trị nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ. Bác sĩ phải đưa ra những liệu trình phù hợp với tình trạng từng bệnh nhân theo thời gian.
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào giai đoạn hoặc mức độ của bệnh (**). Nếu được phát hiện sớm — trước khi xảy ra tổn thương võng mạc — kiểm soát đường huyết có thể là phương pháp điều trị cần thiết duy nhất. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi mắt của bạn để đảm bảo bệnh không tiến triển.
Kiểm soát lượng đường trong máu bao gồm: dùng thuốc trị tiểu đường theo chỉ dẫn, theo dõi chế độ ăn uống và tăng cường hoạt động thể chất. Giữ đường huyết gần với mức bình thường có thể làm chậm quá trình mất thị lực.
Ở các giai đoạn sau, đặc biệt nếu thị lực thay đổi, bạn cần được điều trị ngay. Ngoài việc kiểm soát đường huyết, bạn có thể cần thêm:
- Tiêm thuốc vào mắt. Tiêm steroid vào mắt có thể giảm tình trạng viêm và ngăn ngừa sự hình thành các mạch máu mới. Ngoài ra còn có thuốc kháng VEGF, có thể làm giảm sưng ở điểm vàng và cải thiện thị lực.
- Điều trị bằng tia laser. Phương pháp này còn được gọi là quang đông (photocoagulation). Bác sĩ có thể sử dụng tia laser để làm cho các mạch máu co lại và ngừng rò rỉ, đồng thời giảm sưng ở võng mạc.
- Phẫu thuật mắt. Nếu bệnh võng mạc tiểu đường đang ở giai đoạn tiến triển theo hướng xấu (**), bác sĩ có thể đề nghị với bạn làm một loại phẫu thuật gọi là cắt dịch kính.
| (**) : Các giai đoạn bệnh võng mạc tiểu đường: | |
| Giai đoạn 1: Bệnh võng mạc tiểu đường không tăng sinh nhẹ | Đây là giai đoạn sớm nhất của bệnh võng mạc tiểu đường, được đặc trưng bởi những vùng sưng nhỏ trong các mạch máu của võng mạc. Những vùng sưng này được gọi là vi phình mạch.
Tại các chỗ phình này, một lượng nhỏ chất lỏng có thể rò rỉ vào võng mạc, gây sưng tấy điểm vàng (khu vực gần trung tâm của võng mạc). |
| Giai đoạn 2: Bệnh võng mạc tiểu đường không tăng sinh trung bình | Sự phình lên ngày càng tăng của các mạch máu nhỏ bắt đầu cản trở lưu lượng máu đến võng mạc. Dẫn đến tích tụ máu và các chất lỏng khác trong điểm vàng. |
| Giai đoạn 3: Bệnh võng mạc tiểu đường không tăng sinh nặng | Các mạch máu bị tắc nghẽn nhiều hơn, làm giảm đáng kể lưu lượng máu đến võng mạc. Lúc này, cơ thể nhận được tín hiệu để bắt đầu phát triển các mạch máu mới trong võng mạc. |
| Giai đoạn 4: Bệnh võng mạc tiểu đường tăng sinh | Đây là giai đoạn các mạch máu mới hình thành trong võng mạc. Vì các mạch máu này thường mỏng manh nên có nguy cơ rò rỉ chất lỏng cao hơn. Điều này gây ra các vấn đề về thị giác khác nhau như mờ, giảm tầm nhìn và thậm chí mù lòa. |
Hy vọng nào cho những người mắc bệnh võng mạc tiểu đường? |
| Các phương pháp điều trị bệnh võng mạc tiểu đường thường được thực hiện rất thành công. Nhưng nó không thể khiến mắt bạn hồi phục khỏe mạnh như lúc ban đầu.
Nếu mắc bệnh võng mạc tiểu đường, bạn có thể thấy thuyên giảm khi điều trị, nhưng cần khám mắt thường xuyên để theo dõi tình trạng . Tiểu đường là một loại bệnh mãn tính. Nghĩa là bạn có thể bạn sẽ gặp các biến chứng của tình trạng này trong suốt quãng đời còn lại của mình. Điều này bao gồm các vấn đề về thị lực. Quản lý tốt bệnh tiểu đường là yếu tố quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa và giảm thiểu hậu quả do các biến chứng này mang lại. |
Bài viết tham khảo nguồn: nei.nih.gov, hopkinsmedicine.org, healthline.com, mayoclinic.org và mathanoi2.vn.
duongph