huongTTSĐường, một nguồn năng lượng thiết yếu, thường bị liên kết với nguy cơ tăng cân và béo phì. Tuy nhiên, quá trình đường chuyển hóa thành chất béo không xảy ra ngay lập tức mà thông qua các cơ chế phức tạp như lưu trữ glycogen và sinh tổng hợp lipid. Khi lượng đường tiêu thụ vượt quá nhu cầu của cơ thể, glucose dư thừa có thể được chuyển hóa thành chất béo và lưu trữ dưới da hoặc quanh cơ quan nội tạng. Bài viết dưới đây của FPT MediCare sẽ giải thích rõ ràng cách đường ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và nguy cơ tích tụ chất béo trong cơ thể.
1.Đường và béo phì: một mối liên hệ rõ ràng
Trong ba thập kỷ qua, lượng đường tiêu thụ tăng cao đã gắn liền với tỷ lệ béo phì ngày càng gia tăng, đặc biệt tại Hoa Kỳ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ đường quá mức, nhất là trong thời thơ ấu và tuổi vị thành niên, có thể làm tăng nguy cơ béo phì khi trưởng thành. Đường không chỉ cung cấp calo dư thừa mà còn ảnh hưởng đến hormone điều chỉnh cảm giác no, khiến con người dễ ăn quá mức.
Tuy nhiên, việc đường trực tiếp chuyển thành chất béo không phải là một quá trình tức thời mà phức tạp hơn nhiều. Quá trình này được gọi là “sinh tổng hợp lipid de novo”, trong đó đường dư thừa được chuyển hóa thành axit béo và lưu trữ dưới dạng mỡ.
2.Cách cơ thể xử lý đường
Khi bạn tiêu thụ đường hoặc các loại carbohydrate, cơ thể sẽ phân giải chúng thành glucose – loại đường chính trong máu, đóng vai trò là nguồn năng lượng chính. Glucose được vận chuyển từ máu vào tế bào nhờ hormone insulin, do tuyến tụy tiết ra. Nếu lượng glucose này không được sử dụng ngay lập tức, cơ thể sẽ dự trữ nó dưới dạng glycogen trong gan và cơ bắp.
Glycogen có thể được coi như “tài khoản thanh toán năng lượng” – dễ dàng được rút ra khi cơ thể cần năng lượng nhanh. Tuy nhiên, khả năng lưu trữ glycogen rất hạn chế, với một người trung bình chỉ có thể chứa khoảng 600 gram glycogen, tương đương năng lượng cần thiết cho hai giờ tập luyện cường độ vừa phải hoặc 24 giờ không ăn.
Khi kho dự trữ glycogen đạt giới hạn, lượng glucose dư thừa sẽ được chuyển hóa thành chất béo thông qua quá trình sinh tổng hợp lipid. Chất béo này được lưu trữ dưới da, quanh các cơ quan nội tạng, hoặc trong gan.
Quá trình sinh tổng hợp lipid diễn ra chủ yếu tại gan, nơi glucose dư thừa được chuyển hóa thành axit béo. Các axit béo này được đóng gói dưới dạng triglyceride và lưu trữ trong tế bào mỡ. Vai trò của chất béo lưu trữ có thể được ví như “tài khoản tiết kiệm năng lượng”, giúp cơ thể vượt qua giai đoạn thiếu hụt năng lượng, chẳng hạn như khi tập luyện cường độ cao hoặc không ăn trong thời gian dài.
Một loại đường khác, fructose, có khả năng gây tích mỡ cao hơn glucose. Điều này là do fructose không kích thích tiết insulin – hormone điều hòa cảm giác no – và không làm tăng leptin, hormone kiểm soát cân bằng năng lượng dài hạn. Vì vậy, fructose thường không mang lại cảm giác no, dễ dẫn đến tiêu thụ quá mức và tích trữ mỡ nhiều hơn.
3.Tác động của đường đến tăng cân
Mặc dù bản thân đường không tự động gây tăng cân, nhưng số lượng tiêu thụ mới là yếu tố quan trọng. Đường chứa calo, và nếu lượng calo tổng cộng trong chế độ ăn vượt quá nhu cầu năng lượng, cơ thể sẽ lưu trữ calo dư thừa này dưới dạng mỡ. Điều này đúng không chỉ với đường mà còn với protein và chất béo trong chế độ ăn.
Ngoài ra, các thực phẩm có đường thường dễ tiêu thụ với số lượng lớn, khiến chúng trở thành nguồn calo ẩn khó kiểm soát. Ví dụ, đồ uống có đường và đồ ngọt không chỉ cung cấp năng lượng mà còn gây rối loạn cơ chế điều hòa cảm giác no, dẫn đến việc ăn quá mức.
4.Đường và chuyển hóa trong bệnh tiểu đường loại 2
Ở những người mắc tiểu đường loại 2, cơ chế xử lý glucose bị rối loạn. Do khả năng đáp ứng insulin suy giảm, lượng glucose trong máu không được hấp thu hiệu quả vào tế bào, dẫn đến tăng sản xuất glucose từ gan và tích tụ đường trong máu. Đồng thời, gan tăng hấp thu glucose và đẩy mạnh quá trình sinh lipid, làm gia tăng tích trữ mỡ.
Tình trạng này càng củng cố mối liên hệ giữa đường, béo phì, và các rối loạn chuyển hóa, bao gồm kháng insulin và bệnh tiểu đường loại 2.
Kết luận
Như vậy, đường không trực tiếp chuyển thành chất béo ngay sau khi tiêu thụ, mà là kết quả của một chuỗi các quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Tích trữ mỡ xảy ra khi lượng calo nạp vào vượt quá lượng calo tiêu thụ, bất kể nguồn calo đến từ đường, chất béo, hay protein.
Để duy trì sức khỏe, điều quan trọng không phải là loại bỏ hoàn toàn đường, mà là kiểm soát lượng đường tiêu thụ trong chế độ ăn uống cân bằng, đồng thời kết hợp hoạt động thể chất và lối sống lành mạnh.
Máy đo đường huyết liên tục 3P của FPT MediCare: Người bạn đồng hành tin cậy cho người bệnh tiểu đường
Việc quản lý bệnh tiểu đường trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết với máy đo đường huyết liên tục 3P của FPT MediCare. Thiết bị này không chỉ đo đường huyết chính xác mà còn cung cấp dữ liệu chi tiết về cách cơ thể phản ứng với từng bữa ăn, giúp người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống hiệu quả. Với khả năng theo dõi đường huyết liên tục, người dùng có thể dễ dàng phát hiện những biến động bất thường và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời. Ứng dụng đi kèm giúp người bệnh trực quan hóa dữ liệu, từ đó đánh giá tác động của các yếu tố như chế độ ăn, luyện tập và thuốc men lên đường huyết.
FPT MediCare tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào chăm sóc sức khỏe, giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát tốt bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống. Máy đo 3P không chỉ là một thiết bị y tế mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy, luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trên hành trình quản lý bệnh. Để tìm hiểu thêm về máy đo 3P, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết về sản phẩm ở website https://fptmedicare.vn/.
Miễn trừ trách nhiệm
