Việc “ngủ bù” vào cuối tuần tưởng chừng là cách hợp lý để phục hồi năng lượng sau những đêm thiếu ngủ. Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng ngủ không đúng giờ, ngủ thất thường – lúc ngủ ít, lúc ngủ bù có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và gây rối loạn chuyển hóa theo thời gian.
1. Ngủ không đúng giờ và “ngủ bù” có thật sự tốt cho sức khỏe?
Cơ thể con người vận hành dựa trên nhịp sinh học ổn định, điều hòa hầu hết các hoạt động từ tiết hormone, chuyển hóa năng lượng đến kiểm soát đường huyết. Khi giấc ngủ bị xáo trộn, “đồng hồ sinh học” mất nhịp, khiến cơ thể rơi vào trạng thái rối loạn chuyển hóa.
Các chuyên gia cho rằng, việc thiếu ngủ trong tuần rồi ngủ bù vào cuối tuần không thể khôi phục hoàn toàn những tổn hại đã xảy ra. Sự thay đổi thất thường trong thời gian ngủ khiến cơ thể mất khả năng điều tiết hormone insulin, dẫn đến tăng đường huyết kéo dài.
Về lâu dài, tình trạng này có thể dẫn đến kháng insulin – một trong những nguyên nhân chính gây bệnh tiểu đường type 2.

2. Tác hại của việc ngủ không đúng giờ đối với đường huyết và chuyển hóa năng lượng
Ngủ không đủ giấc hoặc thường xuyên ngủ sai giờ không chỉ khiến bạn mệt mỏi mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cách cơ thể xử lý năng lượng và đường huyết. Dưới đây là những tác động rõ rệt:
- Giảm độ nhạy insulin: Khi cơ thể thiếu ngủ, khả năng sử dụng glucose làm năng lượng giảm, khiến đường huyết tăng cao.
- Rối loạn hormone đói và no: Thiếu ngủ khiến bạn thèm đồ ngọt và tinh bột nhiều hơn, làm mất cân bằng năng lượng và tăng nguy cơ béo phì.
- Tăng hormone căng thẳng (cortisol): Mức cortisol cao kéo dài gây viêm, tổn thương tế bào tuyến tụy – nơi sản xuất insulin.
- Rối loạn đồng hồ sinh học: Khi cơ thể không đồng bộ giữa thời gian nghỉ ngơi và hoạt động, quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tất cả những yếu tố trên kết hợp lại làm tăng nguy cơ tiểu đường type 2, đặc biệt ở những người thường xuyên thức khuya, ngủ ít hoặc có thói quen “ngủ bù” thất thường.

Hình 2: Thiếu ngủ khiến cơ thể dễ thèm đồ ngọt và tinh bột hơn
3. Cách ngủ đúng giờ để phòng ngừa tiểu đường và ổn định đường huyết
Giấc ngủ đúng giờ, đều đặn và đủ giấc (7-9 tiếng mỗi đêm) được xem là “liều thuốc tự nhiên” giúp cơ thể ổn định chuyển hóa và kiểm soát đường huyết. Một số thói quen giúp bạn duy trì nhịp ngủ khoa học:
- Duy trì khung giờ đi ngủ – thức dậy cố định mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
- Hạn chế thiết bị điện tử ít nhất 30 phút trước khi ngủ.
- Không ăn tối muộn hoặc sử dụng đồ uống có caffeine.
- Giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát, ánh sáng dịu nhẹ.
- Tập hít thở sâu, thiền hoặc yoga giúp thư giãn tinh thần.
Một giấc ngủ ổn định không chỉ giúp cơ thể phục hồi, mà còn tăng khả năng phản ứng với insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn mỗi ngày.

4. Kết luận: Ngủ đúng giờ kết hợp theo dõi đường huyết – chìa khóa bảo vệ sức khỏe
Giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi, mà còn là “nút điều chỉnh” tinh tế giúp cơ thể duy trì sự cân bằng nội tiết và năng lượng. Việc ngủ thất thường dù có “ngủ bù” – vẫn không thể phục hồi những rối loạn sinh học đã xảy ra.
Bên cạnh việc duy trì giấc ngủ đều đặn, theo dõi đường huyết liên tục là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát và duy trì sức khỏe ổn định. Phương pháp Continuous Glucose Monitoring (CGM) cho phép ghi nhận mức đường huyết 24/7, giúp phát hiện sớm biến động và điều chỉnh lối sống kịp thời.
Nếu bạn muốn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, máy đo đường huyết liên tục 3P của FPT sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy. Với công nghệ hiện đại giúp bạn theo dõi đường huyết mọi lúc, mọi nơi, nhận cảnh báo sớm khi có bất thường – hỗ trợ kiểm soát tốt hơn ảnh hưởng của giấc ngủ, dinh dưỡng và vận động lên cơ thể.
Tài liệu tham khảo: