Ăn theo cảm xúc ảnh hưởng đến đường huyết như thế nào? 

Ăn theo cảm xúc là thói quen phổ biến trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt ở những người thường xuyên chịu áp lực tinh thần. Việc ăn uống không xuất phát từ cảm giác đói thực sự mà từ căng thẳng, lo âu hay mệt mỏi có thể khiến đường huyết tăng cao và khó kiểm soát, nhất là với người mắc bệnh tiểu đường. 

Hiểu đúng về ăn theo cảm xúc và mối liên hệ của nó với đường huyết là bước quan trọng giúp người bệnh chủ động điều chỉnh lối sống và kiểm soát sức khỏe lâu dài. 

1. Ăn theo cảm xúc là gì? 

Về sinh lý, cảm giác đói xuất hiện khi cơ thể thiếu năng lượng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nhu cầu ăn uống lại đến từ cảm xúc thay vì nhu cầu dinh dưỡng. Đây chính là ăn theo cảm xúc. Ăn theo cảm xúc thường xuất hiện khi: 

• Căng thẳng, lo âu kéo dài 

• Buồn chán, cô đơn 

• Áp lực công việc hoặc cuộc sống 

• Tâm lý tự thưởng sau một ngày mệt mỏi 

Khi ăn theo cảm xúc, người ăn thường ưu tiên các thực phẩm tạo cảm giác dễ chịu nhanh như đồ ngọt, tinh bột tinh chế hoặc thức ăn nhanh. Đây đều là những nhóm thực phẩm có khả năng làm đường huyết tăng nhanh và khó kiểm soát. 

Hình 1: Tâm lý tự thưởng sau một ngày mệt mỏi dẫn đến ăn theo cảm xúc 

2. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến ăn theo cảm xúc và rối loạn đường huyết 

Thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học 

Thiếu ngủ làm rối loạn hormone kiểm soát cảm giác đói và no, khiến cơ thể dễ ăn theo cảm xúc hơn. Việc ăn khuya, ăn vặt ban đêm có thể làm đường huyết tăng cao và kéo dài trong nhiều giờ. 

Căng thẳng kéo dài 

Stress kích thích cơ thể tìm đến thực phẩm “an ủi”. Khi hành vi này lặp lại thường xuyên, ăn theo cảm xúc trở thành thói quen, gây biến động đường huyết khó lường, đặc biệt ở người tiểu đường. 

Kiêng khem quá mức 

Việc ăn kiêng quá chặt có thể khiến cơ thể thiếu năng lượng, dẫn đến ăn bù theo cảm xúc. Điều này khiến đường huyết không ổn định mà còn dao động mạnh hơn. 

Hình 2: Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến ăn theo cảm xúc 

3. Ăn theo cảm xúc ảnh hưởng như thế nào đến đường huyết? 

Với người mắc bệnh tiểu đường, ăn theo cảm xúc có thể gây ra nhiều hệ quả: 

• Làm đường huyết tăng đột ngột do tiêu thụ nhiều đường và tinh bột 

• Gây khó khăn trong việc xác định nguyên nhân tăng đường huyết (do thực phẩm hay do stress) 

• Tạo vòng lặp tiêu cực: căng thẳng – ăn theo cảm xúc – đường huyết tăng – lo lắng nhiều hơn 

• Làm giảm hiệu quả của kế hoạch kiểm soát đường huyết lâu dài 

Nếu không được nhận diện và điều chỉnh, ăn theo cảm xúc có thể trở thành yếu tố âm thầm khiến đường huyết mất kiểm soát. 

4. Cách hạn chế ăn theo cảm xúc để ổn định đường huyết 

Nhận diện cảm giác đói thật 

Trước khi ăn, hãy tự hỏi liệu cơ thể đang đói hay chỉ đang phản ứng với cảm xúc. Việc nhận diện này giúp giảm hành vi ăn theo cảm xúc không cần thiết. 

Cải thiện giấc ngủ 

Ngủ đủ và đúng giờ giúp cân bằng hormone, từ đó hạn chế cảm giác thèm ăn và hỗ trợ ổn định đường huyết. 

Điều chỉnh môi trường ăn uống 

Giảm sẵn đồ ăn vặt, bánh kẹo trong nhà giúp hạn chế ăn theo cảm xúc khi căng thẳng. Ưu tiên thực phẩm lành mạnh, giàu chất xơ và protein. 

Tìm cách giải tỏa căng thẳng không qua ăn uống 

Đi bộ nhẹ, hít thở sâu, thiền hoặc vận động nhẹ giúp giải tỏa stress hiệu quả và gián tiếp hỗ trợ kiểm soát đường huyết. 

Theo dõi chế độ ăn và đường huyết 

Việc ghi lại bữa ăn và diễn biến đường huyết giúp người bệnh nhận ra mối liên hệ giữa ăn theo cảm xúc và sự thay đổi đường huyết. 

Hình 3: Cách giảm ăn theo cảm xúc nhằm kiểm soát đường huyết hiệu quả 

5. Kết luận 

Ăn theo cảm xúc là phản ứng tâm lý phổ biến, nhưng nếu kéo dài có thể khiến đường huyết biến động khó kiểm soát, đặc biệt ở người mắc bệnh tiểu đường. Việc quản lý cảm xúc, xây dựng chế độ ăn hợp lý và theo dõi đường huyết thường xuyên là nền tảng để kiểm soát bệnh hiệu quả. 

Trong đó, máy đo đường huyết liên tục 3P giúp người dùng theo dõi đường huyết theo thời gian thực 24/7, nhận biết rõ sự thay đổi đường huyết sau mỗi bữa ăn hoặc trong những giai đoạn căng thẳng. Nhờ đó, người bệnh có thể sớm nhận ra tác động của ăn theo cảm xúc và điều chỉnh thói quen kịp thời.