Bệnh tiểu đường và bệnh tăng nhãn áp có liên hệ gì?

Bệnh tiểu đường và tăng nhãn áp có mối quan hệ phức tạp và ảnh hưởng lẫn nhau. Bệnh tiểu đường không chỉ làm tăng nguy cơ mắc tăng nhãn áp mà còn thúc đẩy tiến triển bệnh nếu không được kiểm soát tốt. Việc hiểu rõ mối liên hệ này là chìa khóa để phòng ngừa và quản lý hiệu quả cả hai bệnh. Người mắc bệnh tiểu đường nên chú ý đến sức khỏe mắt, thường xuyên kiểm tra và điều trị sớm các vấn đề thị lực. Đồng thời, kiểm soát tốt bệnh tiểu đường thông qua chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và tuân thủ phác đồ điều trị cũng là cách bảo vệ thị lực và nâng cao chất lượng cuộc sống.

1. Bệnh tăng nhãn áp là gì?

Về khái niệm, bệnh tăng nhãn áp, hay còn được gọi là cườm nước, là một nhóm bệnh về mắt gây tổn thương dây thần kinh thị giác – cấu trúc quan trọng kết nối mắt với não để truyền tải tín hiệu thị giác. Bệnh xảy ra khi áp suất trong nhãn cầu tăng cao do chất lỏng trong mắt không được dẫn lưu hiệu quả (tăng áp lực nội nhãn). Sự tích tụ chất lỏng này làm tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến mất thị lực, thậm chí mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bệnh võng mạc tiểu đường là một biến chứng mạch máu xảy ra ở mắt

Bệnh tăng nhãn áp thường được phân thành hai dạng chính: nguyên phát và thứ phát.

• Nguyên phát: Có yếu tố di truyền, thường xảy ra ở cả hai mắt và không liên quan đến các bệnh lý khác.
• Thứ phát: Do các yếu tố khác gây ra như dùng corticoid kéo dài, chấn thương, viêm nhiễm mắt, hoặc các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, đục thủy tinh thể nặng, và khối u.

Tại Việt Nam, bệnh tăng nhãn áp là nguyên nhân gây mù quan trọng, chỉ đứng sau đục thủy tinh thể, và ở các nước phát triển, đây là nguyên nhân gây mù đứng thứ hai sau bệnh tiểu đường.

2. Mối quan hệ giữa bệnh tiểu đường và tăng nhãn áp

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp cao hơn gấp hai đến ba lần so với người không mắc bệnh. Nguy cơ này tăng dần theo thời gian mắc bệnh tiểu đường và mức độ kiểm soát đường huyết.

Các cơ chế liên quan:

• Tổn thương mạch máu: Bệnh tiểu đường làm hỏng các mạch máu khắp cơ thể, bao gồm cả các mạch máu nuôi dưỡng dây thần kinh thị giác. Lưu lượng máu bất thường dẫn đến thiếu oxy và dinh dưỡng, khiến dây thần kinh thị giác dễ bị tổn thương.
• Căng thẳng oxy hóa: Tiểu đường và tăng nhãn áp đều liên quan đến sự gia tăng căng thẳng oxy hóa – tình trạng mà các phân tử bất thường (như sản phẩm glycat hóa bền vững – AGE) làm tổn thương tế bào, thúc đẩy quá trình thoái hóa thần kinh.
• Rối loạn chuyển hóa: Tình trạng kháng insulin trong tiểu đường ảnh hưởng đến sự chuyển hóa glucose và lipid, từ đó làm tăng nguy cơ thoái hóa tế bào và tổn thương dây thần kinh thị giác.

Những cơ chế này không chỉ giải thích mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và tăng nhãn áp mà còn cho thấy tại sao việc kiểm soát đường huyết là cần thiết để bảo vệ sức khỏe mắt.

3. Triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp thường tiến triển âm thầm, với ít hoặc không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Điều này khiến nhiều người không nhận ra mình mắc bệnh cho đến khi thị lực bị tổn hại nghiêm trọng.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Cảm giác cộm xốn ở mắt, đau nhức hoặc mờ mắt từ từ.
• Mất thị lực ngoại vi (thường bắt đầu từ phần gần mũi), dẫn đến khó khăn trong việc nhìn các vật ở bên cạnh.
• Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây mất thị lực toàn bộ và dẫn đến mù lòa.

Do đó, việc khám mắt định kỳ là cần thiết, đặc biệt đối với người mắc bệnh tiểu đường.

Mất thị lực ngoại vi là một trong những triệu chứng thị giác nghiêm trọng của bệnh tăng nhãn áp

4. Có thể phòng ngừa bệnh tăng nhãn áp ở người tiểu đường không?

Hiện nay, mặc dù không có cách nào để ngăn ngừa hoàn toàn bệnh tăng nhãn áp, việc phát hiện sớm và kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể giúp giảm thiểu tác động của bệnh.

• Kiểm tra mắt định kỳ: Người mắc bệnh tiểu đường nên khám mắt toàn diện ít nhất một lần mỗi năm để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Kiểm soát đường huyết: Duy trì mức đường huyết trong phạm vi khuyến nghị giúp giảm nguy cơ tổn thương mạch máu, từ đó có thể ngăn ngừa các biến chứng ở mắt.
• Lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn, và sử dụng thuốc đúng chỉ định giúp kiểm soát cả tiểu đường lẫn sức khỏe mắt.

Nếu được chẩn đoán mắc bệnh tăng nhãn áp, việc điều trị sớm là rất quan trọng, giúp ngăn chặn bệnh diễn tiến nặng hơn. Tuy nhiên, các tổn thương dây thần kinh thị giác đã xảy ra không thể phục hồi.

Máy đo đường huyết liên tục 3P của FPT MediCare: Người bạn đồng hành để kiểm soát đường huyết hiệu quả

Để góp phần vào sứ mệnh kiểm soát đường huyết hiệu quả và an toàn cho bệnh nhân tiểu đường, FPT MediCare đang tiên phong trong phát triển công nghệ theo dõi đường huyết, trong đó có máy đo đường huyết liên tục 3P. Thiết bị này giúp bạn theo dõi đường huyết liên tục trong 14 ngày và hiển thị trực quan trên ứng dụng điện thoại, cho phép người dùng nắm bắt chi tiết biến động đường huyết, từ đó cá nhân hóa chế độ ăn uống và tập luyện.

Ngoài ra, tính năng cảnh báo thông minh, chia sẻ dữ liệu với người thân và bác sĩ, cùng công nghệ bảo mật cao đảm bảo an toàn thông tin và tăng cường sự an tâm. Máy đo đường huyết 3P mang đến cuộc sống tự do, tận hưởng khoảnh khắc và làm chủ sức khỏe mỗi ngày. Để tìm hiểu thêm về máy đo đường huyết liên tục 3P, bạn có thể tham khảo thêm sản phẩm hoặc các bài viết khác tại website https://fptmedicare.vn/.

Máy theo dõi đường huyết liên tục 3P giúp bệnh nhân kiểm soát đường huyết hiệu quả

Bài viết tham khảo nguồn:

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5310929/
2. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/glaucoma
3. https://bvnguyentriphuong.com.vn/khoa-mat/benh-tang-nhan-ap
4. https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/preventing-problems/diabetic-eye-disease
5. https://glaucoma.org/articles/the-relationship-between-diabetes-and-glaucoma