Thuy Cao
Béo phì không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định là một bệnh mãn tính, làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường và một số loại ung thư.
Chính vì vậy, béo phì ngày nay được xem là một bệnh mãn tính cần được quản lý lâu dài, thay vì chỉ tập trung giảm cân trong thời gian ngắn. Việc hiểu đúng về béo phì, cách đánh giá tình trạng cơ thể và mối liên hệ giữa cân nặng với đường huyết sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe.
- Làm thế nào để đánh giá bạn đang thừa cân hay béo phì?
Để đánh giá một người có đang thừa cân hay béo phì hay không, cần dựa vào các chỉ số phản ánh tổng thể tình trạng cơ thể, trong đó phổ biến nhất là chỉ số khối cơ thể (BMI) và tỷ lệ mỡ cơ thể.
Chỉ số khối cơ thể (BMI)
BMI là chỉ số phổ biến dùng để đánh giá tình trạng cân nặng, được tính bằng công thức: BMI = cân nặng (kg) / [chiều cao (m)]²
Dựa trên chỉ số BMI, tình trạng cơ thể được phân loại như sau:
- Thiếu cân: BMI < 18,5
- Cân nặng bình thường: 18,5 ≤ BMI < 24
- Thừa cân: 24 ≤ BMI < 27
- Béo phì: BMI ≥ 27
Béo phì tiếp tục được chia thành ba mức độ:
- Béo phì độ I: 27 ≤ BMI < 30
- Béo phì độ II: 30 ≤ BMI < 35
- Béo phì độ III: BMI ≥ 35
Tỷ lệ mỡ cơ thể
Bên cạnh BMI, tỷ lệ mỡ cơ thể là chỉ số quan trọng giúp đánh giá chính xác hơn tình trạng béo phì. Ở người trưởng thành khỏe mạnh:
- Nam giới: 15-25%
- Nữ giới: 20-30%
Nếu tỷ lệ mỡ cơ thể vượt ngưỡng này, cơ thể vẫn được xem là béo phì ngay cả khi BMI nằm trong giới hạn bình thường. Đây là tình trạng béo phì “ẩn”, tiềm ẩn nhiều nguy cơ chuyển hóa.
Hình 1: Thừa cân và béo phì đang trở thành vấn đề sức khỏe phổ biến
- Béo phì ảnh hưởng thế nào đến đường huyết?
Thói quen ăn uống không hợp lý và tình trạng thừa cân kéo dài khiến lượng mỡ tích tụ trong cơ thể tăng cao. Khi mỡ cơ thể nhiều, độ nhạy insulin của tế bào giảm, khiến glucose khó được đưa vào tế bào để sử dụng.
Để bù đắp, tuyến tụy phải tăng tiết insulin nhằm kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài sẽ khiến insulin hoạt động kém hiệu quả, làm đường huyết tăng cao trong thời gian dài và hình thành tiền tiểu đường. Nếu không được cải thiện, cơ thể dần suy giảm khả năng tiết insulin, từ đó làm tăng nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2.
Hình 2: Béo phì làm tăng nguy cơ rối loạn và khó kiểm soát đường huyết
- Giảm cân đúng cách giúp cải thiện và ổn định đường huyết
Nhiều nghiên cứu cho thấy, giảm từ 5-7% trọng lượng cơ thể ở người thừa cân hoặc béo phì có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và cải thiện kiểm soát đường huyết. Để quản lý cân nặng an toàn và bền vững, cần kết hợp nhiều yếu tố:
- Kiểm soát năng lượng nạp vào: Đánh giá lại khẩu phần ăn hằng ngày, tránh ăn quá nhiều calo so với nhu cầu. Việc tham vấn chuyên gia dinh dưỡng giúp xây dựng chế độ ăn phù hợp với từng cá nhân.
- Ưu tiên thực phẩm nguyên bản: Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tinh chế và đồ uống có đường. Tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất xơ giúp ổn định đường huyết.
- Tăng cường vận động thể chất: Duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể lực cường độ trung bình mỗi tuần giúp tăng tiêu hao năng lượng và cải thiện khả năng sử dụng glucose của cơ thể.
- Uống đủ nước mỗi ngày: Uống đủ 1.500-2.000 ml nước/ngày giúp kiểm soát cảm giác đói và hạn chế tiêu thụ đồ uống có đường.
- Ngủ đủ giấc và đúng giờ: Giấc ngủ đầy đủ từ 6-8 tiếng mỗi ngày giúp cân bằng hormone, giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả hơn.
Hình 3: Giảm cân khoa học giúp cải thiện đường huyết và sức khỏe tổng thể
- Kết luận
Thừa cân và béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ bệnh mạn tính mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đường huyết và nguy cơ tiểu đường. Việc nhận diện sớm tình trạng cân nặng, kiểm soát mỡ cơ thể và giảm cân khoa học là nền tảng quan trọng để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Bên cạnh ăn uống và vận động hợp lý, theo dõi đường huyết thường xuyên giúp người thừa cân, béo phì hiểu rõ phản ứng của cơ thể. Máy đo đường huyết liên tục 3P hỗ trợ theo dõi đường huyết theo thời gian thực mà không cần chích máu, giúp người dùng chủ động điều chỉnh chế độ sinh hoạt và quản lý cân nặng an toàn hơn.
Kiểm soát cân nặng bền vững kết hợp theo dõi đường huyết khoa học sẽ góp phần giảm nguy cơ rối loạn đường huyết và tiểu đường trong tương lai.
Tài liệu tham khảo
Miễn trừ trách nhiệm
