Mụn nhọt và ngứa da ở người tiểu đường – cảnh báo không nên chủ quan 

Nhiều người mắc đái tháo đường (tiểu đường) thường than phiền về tình trạng ngứa da hoặc nổi mụn nhọt. Ban đầu, những dấu hiệu này có vẻ chỉ gây khó chịu nhẹ, nhưng thực tế, đây có thể là biểu hiện của việc đường huyết chưa được kiểm soát tốt, dẫn đến các vấn đề da liễu và nhiễm trùng tiềm ẩn. 

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ vì sao người tiểu đường dễ bị ngứa và nổi nhọt, cùng cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả để bảo vệ làn da khỏe mạnh. 

1. Vì sao người tiểu đường dễ bị ngứa và nổi mụn nhọt? 

Người mắc tiểu đường thường phải đối mặt với nhiều vấn đề về da, trong đó phổ biến nhất là ngứa da và nổi mụn nhọt. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc đường huyết cao kéo dài, gây ảnh hưởng đến mạch máu, dây thần kinh và hệ miễn dịch, khiến da trở nên yếu hơn và dễ bị tổn thương. 

Mụn nhọt  

• Mụn nhọt là tình trạng viêm nhiễm sâu trong nang lông, thường do vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra. Với người khỏe mạnh, cơ thể có thể tự kháng lại loại vi khuẩn này; nhưng ở người tiểu đường, khả năng đề kháng suy giảm khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. 

• Khi có vết trầy xước nhỏ, côn trùng cắn hay da bị cọ xát, vi khuẩn có thể len lỏi vào trong, gây sưng đỏ, đau và dần hình thành mụn mủ. 

• Lượng đường trong máu cao còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nhanh hơn, khiến mụn nhọt to, đau và dễ tái phát. 

• Ngoài ra, tuần hoàn máu kém ở người tiểu đường khiến quá trình cung cấp oxy và dưỡng chất đến vùng da bị viêm bị chậm lại, làm cho vết mụn lâu lành và dễ lây lan sang vùng da khác. 

• Nhiều trường hợp, các nốt nhọt nhỏ có thể liên kết lại thành nhọt cụm – một tình trạng nhiễm trùng nặng hơn, thường cần được bác sĩ can thiệp. 

Ngứa da 

Ngứa là một trong những biểu hiện sớm và khá phổ biến ở người tiểu đường, đặc biệt khi đường huyết chưa được kiểm soát ổn định. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này: 

• Da khô: Đường huyết cao khiến cơ thể mất nước, làm da trở nên khô ráp, dễ bong tróc và kích ứng. Da khô không chỉ gây ngứa mà còn dễ nứt nẻ, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập. 

• Tuần hoàn máu kém: Khi mạch máu bị tổn thương do tăng đường huyết kéo dài, lượng máu nuôi dưỡng da giảm đi đáng kể. Điều này khiến da thiếu oxy và dưỡng chất, trở nên mỏng, nhạy cảm và ngứa ngáy thường xuyên. 

• Nhiễm nấm da: Người tiểu đường rất dễ bị nhiễm nấm Candida – loại nấm ưa thích môi trường ẩm và nhiều đường. Tình trạng này thường xuất hiện ở những vùng da dễ bị cọ sát hoặc ẩm ướt như bẹn, nách, dưới ngực, giữa các ngón tay và ngón chân. Da ở những vị trí này có thể đỏ, rát, ngứa, đôi khi nổi mẩn nhỏ li ti hoặc bong tróc. 

• Kích ứng do thuốc hoặc xà phòng: Một số loại thuốc hoặc sản phẩm chăm sóc da có thể khiến tình trạng ngứa trở nên nặng hơn nếu da đang yếu hoặc khô. 

2. Dấu hiệu nhận biết mụn nhọt và ngứa da 

Người tiểu đường cần đặc biệt chú ý đến những thay đổi trên da, bởi đây có thể là dấu hiệu sớm của nhiễm trùng hoặc vấn đề sức khỏe liên quan đến đường huyết. Các biểu hiện phổ biến bao gồm: 

• Vùng da sưng đỏ, đau, có mủ: Đây là dấu hiệu điển hình của mụn nhọt. Ban đầu nốt mụn có thể nhỏ nhưng nếu không chăm sóc, có thể to lên, đau nhiều và lan rộng. 

• Da khô, bong tróc, ngứa rát, đặc biệt về đêm: Tình trạng này thường xuất hiện ở cẳng chân, tay hoặc các vùng da tiếp xúc lâu với quần áo. Ngứa ban đêm là do da thiếu ẩm và tuần hoàn kém, khiến bạn khó chịu và ảnh hưởng giấc ngủ. 

• Ngứa lan rộng, tái phát thường xuyên: Ngay cả khi bạn giữ vệ sinh kỹ, da vẫn có thể bị ngứa, đây là dấu hiệu cho thấy da đang yếu và dễ bị nhiễm trùng hoặc nấm tái phát. 

• Kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi hoặc sưng hạch: Nếu tình trạng nhiễm trùng trở nặng, bạn có thể xuất hiện những triệu chứng toàn thân. Đây là lúc cần can thiệp y tế ngay để tránh biến chứng nghiêm trọng. 

3. Khi nào nên đi khám bác sĩ 

Người tiểu đường không nên tự nặn mụn hoặc dùng thuốc bôi không rõ nguồn gốc, bởi da yếu dễ bị nhiễm trùng nghiêm trọng. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu thấy: 

• Mụn nhọt to, đau, có mủ hoặc không khỏi sau vài ngày. 

• Ngứa da kéo dài, lan rộng hoặc kèm trầy xước. 

• Vết thương chảy dịch, rỉ máu, lâu lành. 

• Xuất hiện triệu chứng nhiễm trùng: sưng nóng, đỏ, sốt, mệt mỏi. 

Khám sớm giúp ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và tránh các biến chứng nghiêm trọng như áp-xe da, nhiễm trùng huyết. 

4. Cách điều trị và chăm sóc tại nhà 

4.1 Kiểm soát đường huyết ổn định 

• Duy trì chế độ ăn hợp lý, hạn chế đường và tinh bột hấp thu nhanh. 

• Uống thuốc và theo dõi đường huyết thường xuyên theo hướng dẫn bác sĩ. 

• Vận động nhẹ mỗi ngày để cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe da. 

4.2 Giữ vệ sinh và chăm sóc da 

• Tắm rửa mỗi ngày bằng sữa tắm dịu nhẹ, không chứa cồn hay chất tẩy rửa mạnh. 

• Giữ da sạch và khô thoáng, đặc biệt ở vùng nếp gấp như nách, bẹn, dưới ngực. 

• Tránh gãi mạnh để không làm trầy xước da, giảm nguy cơ viêm nhiễm. 

• Dùng kem dưỡng ẩm chuyên biệt cho người tiểu đường (chứa urea hoặc glycerin) giúp giữ ẩm, làm mềm da và hạn chế ngứa. 

Hình 02: Giữ vệ sinh và chăm sóc da 

4.3 Điều trị y tế 

• Với mụn nhọt nhỏ, có thể chườm ấm 3–4 lần/ngày để giảm sưng và giúp mủ thoát ra tự nhiên. 

• Đến ngay y tế, phòng khám để được hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. 

• Tuyệt đối không tự nặn nhọt hoặc chích mủ tại nhà, tránh tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng. 

5. Cách phòng ngừa mụn nhọt và ngứa da ở người tiểu đường 

Kiểm soát đường huyết đều đặn: Đây là yếu tố quan trọng nhất để giảm nguy cơ da bị nhiễm trùng hoặc ngứa. 

Mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi, đặc biệt khi trời nóng hoặc vận động nhiều. 

Không dùng chung khăn, dao cạo, đồ cá nhân để tránh lây nhiễm vi khuẩn. 

Uống đủ nước mỗi ngày, giúp da không bị khô và giảm cảm giác ngứa. 

Khám da liễu định kỳ nếu có tiền sử mụn nhọt hoặc nấm da tái phát, để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. 

Ngoài ra có thể thoa kem dưỡng ẩm khi da còn hơi ẩm sau tắm giúp khóa ẩm tốt hơn, giảm tình trạng da khô, nứt nẻ và ngứa. 

6. Kết luận 

Mụn nhọt và ngứa da là những vấn đề phổ biến nhưng không nên xem nhẹ ở người tiểu đường. Chúng không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo đường huyết cao và nguy cơ nhiễm trùng da.

 Hãy chủ động kiểm soát đường huyết liên tục bằng máy đo 3P, chăm sóc da đúng cách và đi khám sớm khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Một làn da khỏe mạnh không chỉ giúp bạn tự tin hơn mà còn là thước đo cho sức khỏe tổng thể ổn định của người bệnh tiểu đường. 

Tài liệu tham khảo 

1. Diabetes UK – Skin Problems and Diabetes (www.diabetes.org.uk) 

2. Mayo Clinic – Diabetes and Skin Care: Tips for Prevention 

3. American Diabetes Association – Infections and Skin Conditions 

4. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) – Diabetes and Skin Problems