Tiểu đường (đái tháo đường) là bệnh lý nội tiết phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng lượng đường trong máu tăng cao quá mức, gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến nhiều hoạt động của cơ thể.
Trong đó, “Ăn nhiều – Uống nhiều – Tiểu nhiều” được xem là bộ 3 dấu hiệu rối loạn điển hình nhất, thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh. Vậy tại sao cơ thể người bệnh tiểu đường lại có những phản ứng này? Hãy cùng tìm hiểu cơ chế đằng sau chúng.
1. Ăn nhiều – Vì sao người bệnh tiểu đường dễ cảm thấy đói?
Thông thường, cảm giác thèm ăn sẽ xuất hiện sau khi chúng ta vận động mạnh hoặc đã qua bữa ăn một thời gian dài. Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường lại thường xuyên cảm thấy đói cồn cào, ngay cả khi vừa ăn xong.
Nguyên nhân là do: Ở người bệnh tiểu đường, cơ thể thiếu hụt insulin hoặc insulin hoạt động không hiệu quả, khiến đường (glucose) từ thức ăn không thể đi vào tế bào để tạo ra năng lượng. Tế bào “đói” năng lượng sẽ gửi tín hiệu lên não, thúc giục cơ thể nạp thêm thức ăn.

Hình 1. Cơ thể luôn báo hiệu nhu cầu ăn liên tục
Tuy nhiên, khi càng ăn nhiều, đường huyết càng tăng cao, nhưng tế bào vẫn đói, khiến việc quản lý đường huyết ở người bệnh tiểu đường trở nên khó khăn hơn.
2. Tiểu nhiều – dấu hiệu đặc biệt cần chú ý
Đi tiểu nhiều hơn mức bình thường là dấu hiệu rất phổ biến. Trung bình, một người khỏe mạnh bài tiết khoảng 1-2 lít nước tiểu mỗi ngày. Nhưng với người mắc chứng tiểu nhiều do tiểu đường, lượng nước tiểu có thể lên đến 3 lít/ngày hoặc hơn.
Khi lượng đường trong máu tăng quá cao, thận phải làm việc hết công suất để lọc và đào thải lượng glucose dư thừa này ra ngoài qua đường tiểu. Quá trình này vô tình kéo theo một lượng nước lớn từ các mô tế bào, làm gia tăng đáng kể lượng nước tiểu bài tiết.
3. Uống nhiều (Khát nước liên tục)
Uống nhiều là hệ quả trực tiếp của việc đi tiểu nhiều. Khi cơ thể mất nước do bài tiết quá mức, não bộ sẽ phát tín hiệu “khát” dữ dội để yêu cầu bạn uống nước bù vào.
Người bệnh thường cảm thấy khô miệng, háo nước và uống liên tục. Tuy nhiên, việc uống nước chỉ giải quyết cơn khát tạm thời, nếu đường huyết không được kiểm soát, chu trình Uống nhiều – Tiểu nhiều sẽ lặp lại liên tục.

Hình 2. Cơ thể thường xuyên xuất hiện cảm giác khát nước
Mặc dù triệu chứng ăn nhiều- uống nhiều- tiểu nhiều là bộ ba dấu hiệu rất đặc trưng cho bệnh tiểu đường, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện riêng lẻ ở các trường hợp khác không liên quan đến đường huyết:
- Ăn nhiều: Tình trạng ăn nhiều, đói liên tục cũng có thể liên quan đến các tình trạng khác như bệnh cường giáp (Basedow), căng thẳng (stress), hội chứng tiền kinh nguyệt, hoặc tác dụng phụ của thuốc corticosteroid.
- Khát nước kéo dài: Có thể do cơ thể mất nước qua mồ hôi, tiêu chảy, hoặc người bệnh có thể gặp các vấn đề liên quan thần kinh.
- Tiểu nhiều: Dấu hiệu tiểu nhiều ngoài gặp ở bệnh nhân tiểu đường cũng có thể gặp ở phụ nữ mang thai, người suy thận, hoặc người đang sử dụng thuốc lợi tiểu để điều trị cao huyết áp.
Ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều chính là hồi chuông cảnh báo sớm về sự bất ổn của đường huyết. Khi nhận thấy các dấu hiệu này, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Bên cạnh đó, việc chủ động theo dõi đường huyết và điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống phù hợp cũng là chìa khóa vàng để phòng ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường.
Máy đo đường huyết liên tục CGM 3P là giải pháp hiện đại giúp người dùng theo dõi đường huyết liên tục trong mô kẽ. Thiết bị theo dõi đường huyết liên tục có thể giúp người dùng:
- Theo dõi sát sao sự biến động của đường huyết 24/7.
- Đối chiếu chỉ số đường huyết với các dấu hiệu cơ thể (như cảm giác thèm ăn, mệt mỏi) để hiểu rõ “nhu cầu thực sự” của bản thân.

Hình 3: Sử dụng CGM theo dõi chỉ số đường huyết hiểu rõ nhu cầu cơ thể
- Từ đó, người dùng có cơ sở để điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống khoa học hơn, giúp kiểm soát và phòng ngừa biến chứng tiểu đường hiệu quả.
Tài liệu tham khảo